Het ALM-model van AZL actuariaat helpt sociale partners en fondsbesturen op weg naar het Nieuwe Pensioenstelsel
Fondsbestuurders staan voor de grote opgave om hun fonds door de omvangrijkste wettelijke wijziging van ons pensioenstelsel te loodsen. Tijdens die reis zijn heel wat keuzes te maken. Welke contractvorm kiezen ze? Invaren of niet? En hoeveel risico nemen ze in hun beleggingen? Omdat zelfs de meest ervaren reiziger wel wat hulp kan gebruiken, ontwikkelde AZL het NPS-KeuzeKompas. In dit artikel staan we stil bij de tweede stap van het KeuzeKompas: de rekenstap waarin middels ALM-analyses de cijfermatige gevolgen van verschillende beleidsvarianten in kaart worden gebracht.
Nieuw ALM-model
Zijn de uitkomsten evenwichtig voor alle deelnemers? Veel of weinig risicodeling middels de solidariteitsreserve? Wel of niet invaren? Dit zijn de vraagstukken waar sociale partners en besturen momenteel mee worstelen. En precies daarom ontwikkelde het actuariaat van AZL het afgelopen jaar een nieuw ALM-model. In duizenden economische scenario’s rekenen we door wat de uitkomsten zijn op de verwachte pensioenen van de deelnemers. Sociale partners en pensioenfondsen kunnen zo het nieuwe beleid vormgeven en verantwoorden richting hun stakeholders.
Zo’n model ontwikkelen vergt veel tijd en inspanningen. Het begint bij het begrijpen en interpreteren van de nieuwe (concept) pensioenwet. Regels zijn niet altijd even duidelijk en zijn aan verandering onderhevig. Vervolgens vertalen wij de nieuwe regels naar eindeloos veel formules. Een voorbeeld is de berekening waarbij gekeken wordt dat bij een bepaalde rente en hoogte van het vermogen, zoveel pensioen uitgekeerd wordt. Om die vertaling te maken zijn soms wel miljarden actuariële factoren nodig. Een flinke uitdaging om die snel door te kunnen rekenen.
Eerste berekeningen
Inmiddels hebben wij onze eerste verkennende berekeningen gemaakt voor klanten. Het helpt klanten vooral om de effecten inzichtelijk te maken tussen een voortzetting van het huidige FTK en invaren in het nieuwe stelsel. Om een eerlijke vergelijking te maken is het noodzakelijk om uitgangspunten consistent te kiezen. Daarom hebben wij bijvoorbeeld de premie-instroom in beide stelsels gelijk verondersteld, alsmede het totale risicoprofiel. De inrichting van het beleggingsbeleid is in het nieuwe stelsel uiteraard compleet anders, maar met een slimme keuze van bijvoorbeeld lifecycles is op collectief niveau een vergelijkbaar risicoprofiel te bewerkstelligen.
Het proces
Na afstemming van de uitgangspunten met de klant, mogelijk gefaciliteerd door de vragenlijst voor diverse fondsorganen uit de eerste stap van het Keuzekompas, starten wij met de modellering van het voorgenomen beleid in het nieuwe ALM-model. We zijn ons bewust dan elk fonds zijn eigen kenmerken heeft en die toevoegingen aan of wijzigingen van het standaard ALM-model noodzakelijk maken. Vervolgens verzamelen we alle uitkomsten van alle scenario’s en vertalen deze data naar begrijpelijke grafieken. Voor veel klanten voeren wij reeds ALM-berekeningen in het huidige stelsel uit. De uitkomsten daarvan gebruiken wij in de vergelijking met het nieuwe stelsel. Het uiteindelijke resultaat is een presentatie met duidelijke grafieken waarin de stelsels en de verschillende varianten in het nieuwe stelsel zichtbaar worden gemaakt. De gevolgen voor de deelnemers brengen wij in kaart middels maatmensanalyses. We bekijken verschillende fictieve deelnemers, van verschillende leeftijden, met verschillende salarissen. Wat betekent de overgang naar het nieuwe stelsel voor hen? Wat zijn de gevolgen als het tegenzit? Of net als het meezit?
Eerste ervaringen
Ook voor ons, actuarissen, zijn dit de eerste echte kwantitatieve ervaringen met het nieuwe stelsel. Dat maakt het interpreteren en analyseren van de resultaten tot een uitdaging. Waarom komt het nieuwe stelsel zo goed uit in bepaalde scenario’s? Waarom werkt de beoogde invulling van de solidariteitsreserve wel of niet? Waarom stijgt de uitkering van de gepensioneerden niet mee met de prijzen? Dat soort vragen stellen wij onszelf bij het zien van de resultaten en bespreken wij met onze klanten bij de toelichting van de resultaten. Hier leren wij van, maar zeker ook onze klanten.
De eerste verkennende berekeningen geven vaak aanleiding tot vervolgberekeningen. Bijvoorbeeld: de verwachte uitkeringen voor de gepensioneerden stijgen niet mee met de inflatie. Kunnen we dat voorkomen door het risicoprofiel in de uitkeringsfase wat te verhogen? Wat zijn daar de risico’s van? Maar ook: we zien dat de solidariteitsreserve (te) hoog blijft. Moeten we dan niet de aanvangswaarde aanpassen of de uitdeelregels veranderen? Zo komen we stapje voor stapje dichter bij de gewenste uitkomsten en dus het gewenste beleid.
Klanten op de korte termijn
Komende maanden staan voor meerdere klanten ALM-berekeningen gepland. Zowel ALM-berekeningen voortkomend uit het Keuzekompas, alsook losstaande ALM-berekeningen voor klanten die een andere route dan het Keuzekompas bewandelen.
Aan de slag met het ALM-model?
Mocht u ook willen starten met het in kaart brengen van de kwantitatieve gevolgen van het nieuwe stelsel dan helpen wij u daar graag verder mee. Neem dan contact op met uw vaste contactpersoon bij AZL.