‘Pensioenuitvoerders kunnen bij scheiding tussen twee vuren komen’

In het Wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding staat een standaardverdeling, die inhoudt dat de helft van de pensioenen die tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap zijn opgebouwd, worden omgezet in ouderdomspensioen voor de ex-partner van de deelnemer.

Partners mogen bij scheiding van die standaard afwijken. Zij mogen een ander percentage van de opgebouwde pensioenen omzetten. Of rekening houden met pensioenen die over een andere periode zijn opgebouwd. Maar als zij van de standaard afwijken en een ex-partner krijgt meer dan de standaard, kan de pensioenuitvoerder weigeren die afwijkende afspraak uit te voeren.

Weigeren bij misbruik

Het wetsvoorstel bepaalt namelijk in artikel 7, lid 3 (zie kader) dat de pensioenuitvoerder kan weigeren een afwijkende afspraak uit te voeren, als de pensioenuitvoerder aannemelijk acht dat er sprake is van misbruik.

Maar hoe komt een pensioenuitvoerder (pensioenfonds, verzekeraar of ppi) zover dat hij misbruik aannemelijk acht? Volgens minister Koolmees is daar sprake van als er geen compensatie staat tegenover de overbedeling qua pensioen.

Dat zal een pensioenuitvoerder pas kunnen vaststellen na bestudering van alle financiële afspraken van de ex- partners. Maar daar zit geen van de betrokken partijen op te wachten. Bovendien loopt de pensioenuitvoerder het risico de afspraken onjuist te interpreteren. Daarop kan de uitvoerder het verwijt krijgen van de ex-partner dat deze benadeeld wordt, doordat de pensioenuitvoerder de afwijkende afspraak niet uitvoert.

Twee vuren

De pensioenuitvoerder kan besluiten geen gebruik te maken van deze bevoegdheid. Maar dan loopt hij het risico van een (gewezen) deelnemer het verwijt te krijgen hem of haar te hebben benadeeld, door de afwijkende afspraak wel uit te voeren. De pensioenuitvoerder komt zo tussen twee vuren. En dat is temeer wrang, als blijkt dat een scheidingsspecialist bij de afwijkende afspraak betrokken is.

Scheidingsspecialisten

Lopen pensioenuitvoerders het risico dat het zover komt? De pensioenuitvoerders hebben eerder voorgesteld om partners bij de scheiding te verplichten een pensioenplan te maken. De minister wees dat voorstel af met een verwijzing naar de kennisvergroting die na aanvaarding van de wet bij scheidingspecialisten zal plaatsvinden, want die horen hun kennis over de pensioenverdeling op orde te hebben. De regering zal verder bekijken hoe de rijksoverheid de informatie over pensioenverdeling bij scheiding kan verbeteren.

In de afgelopen decennia hebben scheidingsspecialisten zich niet altijd als de pensioenexperts laten kennen, blijkt uit de ervaring bij onderwerpen als pensioenverevening en bijzonder partnerpensioen. Als dat zou veranderen met de nieuwe wet, zoals de minister beweert, dan kan er van misbruik bij pensioenverdeling geen sprake meer zijn. Maar dan is artikel 7, lid 3 van het wetsvoorstel ook overbodig.

Schrappen

Mijn voorstel zou zijn om de bepaling te schrappen dat pensioenuitvoerders kunnen weigeren om afwijkende afspraken uit te voeren bij aannemelijkheid van misbruik.
Mocht het zo zijn dat er een afwijkende pensioenafspraak is gemaakt zonder dat er compensatie tegenover staat, dan kan de scheidingsspecialist daarop worden aangesproken. De verantwoording ligt in dat geval meteen waar die thuishoort: bij de ex-partners en de scheidingsspecialisten.