Dekkingsgraden stegen door in het tweede kwartaal van 2024
Voor ruim 30 klanten becijfert en monitort AZL Actuariaat de dekkingsgraad. Hierbij houden we rekening met het fondsspecifieke beleid. Het verloop van de dekkingsgraad wordt afgezet tegen de renteontwikkeling, macro-economische ontwikkelingen en de belangrijke politieke gebeurtenissen. Hierbij bieden wij een update aan over het eerste halfjaar van 2024. Een periode waarin de dekkingsgraden een positieve ontwikkeling vertoonden.
Gemiddelde dekkingsgraad stijgt in het tweede kwartaal van 2024 naar 128,3%
De stijging van de dekkingsgraad wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de sterk presterende aandelenkoersen. Zo steeg de AEX van 882 basispunten eind maart 2024 naar 924 basispunten eind juni 2024.
Daarnaast steeg de rente gedurende het kwartaal. Zo staat de 10-jaarsrente eind juni op 2,83%. Eind maart 2024 was dit nog 2,57%.
Tegelijkertijd is de inflatie in Nederland gedurende het tweede kwartaal van 2024 toegenomen. Zie het kopje Inflatieontwikkeling gedurende 2024 verderop in dit artikel voor nadere details.
De gemiddelde dekkingsgraad steeg in het tweede kwartaal van 2024 van 125,6% naar 128,3% op basis van ons klantenbestand. Met zo’n 1,5 miljoen deelnemers in onze administratie is dit een goede weerspiegeling van wat er speelt in de markt.
Nieuw pensioenstelsel
De positieve dekkingsgraadontwikkeling over de eerste helft van 2024 bekeken is goed nieuws met het oog op de komst van het nieuwe pensioenstelsel. Indien fondsen voornemens zijn over te gaan richting het nieuwe stelsel, kunnen zij gebruik maken van het transitie FTK. Hierin dienen fondsen een overbruggingsplan in, waarin ze aangeven met welke invaardekkingsgraad ze willen overgaan richting het nieuwe stelsel. Als de positieve ontwikkeling gedurende het jaar voortzet, wordt de invaardekkingsgraad makkelijker gehaald en kunnen eventuele overschotten worden gebruikt voor compensatiedoeleinden of het vullen van mogelijke reserves. Nadat de Wet toekomst pensioenen eind 2022 werd aangenomen door de Tweede Kamer is de Wet eind mei 2023 ook door de Eerste Kamer gekomen. Per 1 juli 2023 is de wet officieel ingegaan.
De onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van de gemiddelde dekkingsgraad afgezet tegen de belangrijkste sociaaleconomische gebeurtenissen. Onder de grafiek worden de belangrijkste zaken kort toegelicht.
De belangrijkste gebeurtenissen op een rij:
29 januari 2024
Uit de door het CBS-gepubliceerde sterftecijfers blijkt dat er in 2023, net als in 2022, meer mensen overleden dan geschat in de prognosetafel 2022 van het Actuarieel Genootschap. Bij vrouwen tussen de 65 en 80 jaar was de oversterfte het hoogst. De verwachting is dan ook dat deze cijfers zullen doorwerken in de nieuwe prognosetafel die in het najaar van 2024 gepubliceerd zal worden. De prognosetafel wordt door pensioenfondsen gebruikt voor de vaststelling van hun verplichtingen.
7 februari 2024
Naar aanleiding van een door Agnes Joseph (NSC) ingediende motie over instemming met invaren onder deelnemers is er een voorbereidingsgroep gevormd die onderzoek gaat doen naar de juridische risico’s en mogelijke aansprakelijkheid voor de staat met betrekking tot invaren. Deze groep bestaat, naast Joseph zelf, grotendeels uit Kamerleden van partijen die voorstander zijn van de Wtp. Het eerstvolgende commissiedebat over pensioenonderwerpen zal plaatsvinden op 29 mei.
20 februari 2024
Uit nieuwe cijfers van het CBS blijkt dat het aantal werknemers zonder pensioenopbouw is gedaald van 936.000 ultimo 2019 naar 766.000 ultimo 2022. De witte vlek – het percentage van alle werknemers zonder pensioenopbouw – is hiermee gekrompen van 13% naar 11%. De grootste oorzaak van de afname is de toegenomen pensioenopbouw onder uitzendkrachten als gevolg van de afschaffing van de wachttijd van 26 weken voordat men pensioen ging opbouwen. In de Wtp is vastgelegd dat de witte vlek verder gereduceerd moet worden en eind 2027 nog maar half zo groot zou moeten zijn als eind 2019.
14 maart 2024
Klaas Knot, bestuurslid van de ECB en president van De Nederlandsche Bank, verklaart in een interview met het Financieel Dagblad dat de ECB klaarstaat om de rente te verlagen, maar niet van plan is terug te keren naar de extreem lage niveaus van voor 2022. Hij benadrukt dat het onconventionele beleid voorzichtiger zal worden ingezet. Hij verwacht geen terugkeer naar extreem lage renteniveaus vanwege veranderende economische omstandigheden, en suggereert dat grootschalige opkoopprogramma's niet snel weer zullen worden ingezet, tenzij de rente negatief wordt. Knot benadrukt de noodzaak van een zorgvuldige evaluatie van de effectiviteit van beleidsinstrumenten, zoals obligatieaankopen, voordat ze worden toegepast om structureel lage inflatie te corrigeren.
16 mei 2024
De vier formerende partijen – PVV, VVD, NSC en BBB – bereiken overeenstemming over een definitief coalitieakkoord. In dit akkoord wordt niets vermeld over de Wet toekomst pensioenen (Wtp). Betrokkenen laten weten dat het beoogde kabinet de Wet ongemoeid laat, zonder dit zwart op wit vast te leggen, en het een vrije kwestie blijft waarvoor de Kamer wijzigingsvoorstellen kan doen. Pieter Omtzigt van NSC geeft aan uit te sluiten dat de hele Wet nog zal worden ingetrokken omdat een meerderheid van de senaat voorstander van de Wtp is.
26 mei 2024
De consultatie van het ministerie van Sociale Zaken bij de Wijziging van het Besluit uitvoering Pensioenwet, waarvoor onder meer de Pensioenfederatie het initiatief nam, loopt af. Hierin wordt onder andere mogelijk gemaakt dat binnen de solidaire premieregeling een gelijke verhoging of verlaging van de pensioenuitkering aan gepensioneerden kan worden gegeven. Hiervoor konden verhogingen en verlagingen alleen per leeftijdscohort worden vastgesteld. Het ministerie ontving in totaal 14 reacties van verschillende betrokken organisaties waarvan het grootste deel positief van aard was. Naar verwachting zal het besluit komende zomer officieel van kracht worden.
30 mei 2024
DNB publiceert de halfjaarlijkse sector- en risicorapportage over de Wtp-transitie. Hieruit blijkt dat vijf pensioenfondsen van plan zijn om de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel in 2028 te verwezenlijken. Dit ondanks het feit dat het wetsvoorstel om de huidige, uiterste transitiedatum van 1 januari 2027 te schrappen nog niet naar de Tweede Kamer is gestuurd. Uit de rapportage blijkt verder dat veel fondsen de transitie hebben uitgesteld. Het aantal fondsen dat begin 2027 wil overgaan verdubbelde naar 35 en het aantal fondsen dat medio 2027 wil overstappen steeg met 8. Daartegenover worden 2025 en 2026 als overgangsjaar steeds minder interessant.
4 juni 2024
De Tweede Kamer stemt over een aantal moties met betrekking tot pensioen. Zo wordt de motie van de SP voor een verplicht referendum over invaren verworpen. Daarentegen wordt een motie over onderzoek naar het functioneren van hoorrecht onder de Wtp wel aangenomen. Tevens wordt de motie van VVD-Kamerlid Thierry Aartsen – die pensioenfondsen oproept om niet meer ‘activistisch’ te beleggen, maar het maken van rendement voorop te stellen – met ruime meerderheid aangenomen.
6 juni 2024
De ECB besluit de verwachte renteverlaging door te voeren. De beleidsrente wordt met 0,25%-punt verlaagd naar 3,75%. Dit betekent de eerste renteverlaging sinds 2019. De hoofdreden die de renteverlaging mogelijk maakt is dat de inflatie sinds september 2023 weer dicht in de buurt van de beoogde 2% ligt. Er wordt verwacht dat er later dit jaar nog een nieuwe renteverlaging, al dan niet in deelstappen, zal volgen.
19 juni 2024
Demissionair minister Schouten laat middels een brief aan de Tweede Kamer weten dat ze verwacht dat de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel uiterlijk 1 januari 2028 klaar kan zijn. Gezien de huidige stand van zaken ziet ze geen reden om van de aan de Eerste Kamer toegezegde termijn af te wijken. Wel zal de einddatum worden overgeheveld van de wet naar een Algemene Maatregel van Bestuur, waardoor het aanpassen van de datum in de toekomst eenvoudiger is wanneer de omstandigheden hierom vragen.
Inflatieontwikkeling in 2024
De inflatie laat in het tweede kwartaal van 2024 een stijgende trend zien in zowel Nederland als in de eurozone. Ultimo juni bedraagt de inflatie in Nederland op jaarbasis 3,4% (HICP; ultimo Q1 2024: 3,1%) en in de eurozone 2,5% (HICP; ultimo Q1 2024: 2,4%). De belangrijkste oorzaak van de stijging van de inflatie in Nederland is de stijging van de voedselprijzen gedurende het tweede kwartaal ten opzichte van een jaar eerder. Uit cijfers van het CBS blijkt dat de voedselprijzen ultimo juni 4,3% hoger liggen dan een jaar eerder. Ultimo maart 2024 was dit nog 2,8% hoger dan een jaar eerder. De kosten voor energie en andere brandstoffen liggen ultimo het tweede kwartaal 3,5% hoger ten opzichte van een jaar eerder. Ultimo maart 2024 bedroeg deze prijsstijging nog 3,7%.