Vereenvoudig de communicatie en opzet bij de solidaire premieregeling

Het nieuwe stelsel introduceert twee nieuwe pensioenregelingen, de solidaire premieregeling en de flexibele premieregeling. Er wordt veel gesproken over de verschillen tussen die twee opties en dat zorgt voor veel onbegrip. Wat zijn eigenlijk de verschillen? Waarom zijn die er? Welke premieregeling is beter? Wat valt er te kiezen, of waarom kan een deelnemer niet kiezen? Wat zijn de gevolgen voor de deelnemer? Het zijn allemaal relevante vragen, waar geen antwoord op kan worden gegeven.

Andere benadering

Het probleem zit in de uitwerking van de solidaire premieregeling. Daarvoor is te veel gedacht vanuit dogma’s, zonder stil te staan bij wat de deelnemer nodig heeft. En hoewel uitlegbaarheid een belangrijke doelstelling is van het nieuwe pensioenstelsel, blijven de wettelijk voorgeschreven onderwerpen voor de jaarlijkse opgave in stand en wordt de solidariteitsreserve daaraan toegevoegd. Pensioenfondsen gaan communiceren over potjes, de verwachte uitkering, premies, kosten en over de solidariteitsreserve. Maar dat maakt het juist moeilijker voor deelnemers. Dat vraagt om een andere aanpak.

Geen invloed

In de solidaire premieregeling betaalt de werkgever voor de deelnemer een premie en bouwt de pensioenuitvoerder daarmee een potje op. De deelnemer draagt daar in de regel zelf ook aan bij. Naast deze pot moet er een reserve zijn om risico’s op te vangen. Het pensioenfonds moet op een bepaalde, moeilijk te volgen manier de rendementen over de potjes verdelen.

Het potje wordt bij pensionering aangewend voor een variabele uitkering. De deelnemer heeft geen invloed op de beleggingen in dit potje, de solidariteitsreserve en hoe het potje voor pensioen wordt aangewend. Maken we deelnemers dan gelukkig als we dat allemaal communiceren? Is het voor een deelnemer beter als we hem overladen met informatie, omdat wij denken dat we volledig moeten zijn? Je kunt immers ook autorijden, zonder exact te weten wat er onder de motorkap gebeurt.

Onnavolgbare en complexe uitwerking

De uitwerking van de solidaire premieregeling staat in schril contrast met het Principe Pensioenakkoord van 2019. Dat bevatte twee pensioenvarianten: de premieovereenkomst met directe inkoop van voorwaardelijke pensioen en de verbeterde premieregeling.

De solidaire premieregeling is nu de wettelijke invulling van de premieovereenkomst met voorwaardelijk pensioen. Het is een invulling die bijna niet te volgen is voor deelnemers. In de uitwerking wordt vastgehouden aan het dogma dat communicatie over potjes noodzakelijk is voor het begrip van de deelnemer.

Ook wordt vastgehouden aan het dogma dat slechts met een premie, in combinatie met een potje, wordt voorkomen dat de huidige problematische eisen van het financieel toetsingskader moeten worden nageleefd. Het gaat dan om een voorziening die bepaald is met een voorgeschreven rentermijnstructuur en instandhouding van een minimaal en een vereist eigen vermogen.

Relevantie

De uitwerking kan en moet beter. In plaats van een premie en een potje, met daarnaast een reserve, wat automatisch leidt tot een variabel pensioen, kan volstaan worden met een premie en een variabel pensioen. Dat is voldoende om de lastige ftk-regels niet te hoeven toepassen. Het scheelt ook communicatie over zaken waar een deelnemer niets mee kan, zoals het potje en de solidariteitsreserve. Hoe relevanter de informatie, hoe minder vragen bij de deelnemer. En dat zou het doel van communicatie moeten zijn.

Nu ingrijpen

De uitwerking van de solidaire premieregeling in het concept voor de wetgeving is nodeloos complex. Het is hoog tijd om deze trein op een ander spoor te zetten. Het is beter te volstaan met een ‘variabele pensioenregeling’. De communicatie kan zich dan beperken tot een premie en een voorgespiegeld pensioen. Dat wil de deelnemer graag weten: zijn netto maandelijkse uitkering.

Laat het pensioenfonds de weg van de premie tot (variabele)pensioenuitkering zelf invullen, zoals hoe het belegt en rendementen verdeelt, hoe de reserve tot stand komt en wordt gebruikt. Informatie hierover kan het pensioenfonds ter beschikking stellen aan deelnemers die hier vragen over hebben. En geef pensioenfondsen de ruimte om slechts aan deelnemers door te geven waar ze echt behoefte aan hebben.

Dit opinieartikel van Maurice Sarton is ook gepubliceerd op PensioenPro.