1. Home
  2. Kennis
  3. Nieuws
  4. Dekkingsgraden

Dekkingsgraden stegen in 2022

Stockfoto's | AZL

Voor ruim 30 klanten becijfert en monitort AZL Actuariaat de dekkingsgraad. Hierbij houden we rekening met het fondsspecifieke beleid. Het verloop van de dekkingsgraad wordt afgezet tegen de renteontwikkeling, macro-economische ontwikkelingen en de belangrijke politieke gebeurtenissen. Hierbij bieden wij een update aan over het gehele jaar 2022. Een periode waarin de dekkingsgraden een positieve ontwikkeling vertoonden.

Publicatiedatum 30 januari 2023
Categorie Pensioenstelsel

Gemiddelde dekkingsgraad stijgt in 2022 naar 121,1%

De stijging van de dekkingsgraad wordt vooral veroorzaakt door de flink gestegen rente gedurende 2022.
De 10-jaarsrente bleef stijgen en stond eind december 2022 op 3,15%. Tegelijkertijd is de inflatie gedurende het jaar 2022 sterk gestegen. De AEX presteerde niet goed en sloot het jaar met een fors lagere index af dan waarmee het begon. De gemiddelde dekkingsgraad daalde in het vierde kwartaal van 2022 van 125,6% naar 121,1% op basis van ons klantenbestand. Met zo’n 1,5 miljoen deelnemers in onze administratie is dit een goede weerspiegeling van wat er speelt in de markt. Een oorzaak voor de daling gedurende het vierde kwartaal is, dat bij onze klanten de Prognosetafel AG2022 in de dekkingsgraad verwerkt is. Dit had per klant een verhogend effect van +- 0,5% tot 0,9% op de technische voorziening. Tevens heeft een groot gedeelte van ons klantenbestand de te verlenen indexatie reeds verwerkt in de hoogte van de technische voorziening, dat resulteert in een daling van de dekkingsgraad.

Nieuw pensioenstelsel

De positieve ontwikkeling in 2022 is goed nieuws met het oog op de komst van het nieuwe pensioenstelsel. Als fondsen voornemens zijn over te gaan richting het nieuwe stelsel, kunnen zij gebruik maken van het transitie FTK. Hierin dienen fondsen een overbruggingsplan in, waarin ze aangeven met welke invaardekkingsgraad ze willen overgaan richting het nieuwe stelsel. Als de positieve ontwikkeling voortzet, wordt de richtdekkingsgraad makkelijker gehaald en kunnen eventuele overschotten worden gebruikt voor compensatiedoeleinden of het vullen van een mogelijke reserves. Doordat de Wet toekomst pensioenen pas eind 2022 door de Tweede Kamer is aangenomen en er geen tijd voor behandeling in de Eerste Kamer meer was voor het einde van 2022, is besloten om de ingangsdatum vooralsnog uit te stellen naar 1 juli 2023.

De onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van de gemiddelde dekkingsgraad afgezet tegen de belangrijkste sociaaleconomische gebeurtenissen. Onder de grafiek worden de belangrijkste zaken kort toegelicht.

De belangrijkste gebeurtenissen op een rij:

1 januari 2022

De Ultimate Forward Rate (UFR), waarmee pensioenfondsen de waarde van hun toekomstige verplichtingen berekenen, daalde door de wettelijk voorgeschreven gefaseerde overgang. Mede door de overgang naar de tweede fase van de UFR-methodiek per 1 januari 2022, nam de gemiddelde dekkingsgraad op basis van ons klantenbestand in januari met 2,4%-punt af. Dit effect is ook zichtbaar in de grafiek hierboven. Ondanks de stijging van de 10-jaars swaprente in januari, daalde de gemiddelde dekkingsgraad in deze periode.

10 januari 2022

Het kabinet-Rutte IV wordt beëdigd, als opvolger van het kabinet-Rutte III. Het wordt gevormd door de partijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie na de Tweede Kamerverkiezingen van 15-17 maart 2021 en de daaropvolgende kabinetsformatie. Mark Rutte is de minister-president.

24 februari 2022

De Russische invasie van Oekraïne begint. Het is het gevolg van een langer durend conflict tussen de landen. In het eerste kwartaal van 2022 had de oorlog sterk stijgende inflatie en dalende aandelenkoersen tot gevolg.

10 maart 2022

Met als doel om de inflatie te bestrijden en rentestijgingen te triggeren, start de ECB met de versnelde afbouw van het stimuleringsprogramma PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme). Dit had in het eerste kwartaal al een effect op de financiële markten; zo stegen de obligatierentes en daalden aandelenindices als gevolg van de aankondigingen.

16 maart 2022

De Fed reageert op de oplopende inflatie door voor het eerst sinds 2018 de rente te verhogen, naar een bandbreedte tussen 0,25 en 0,50 procent. De Fed heeft uitgesproken dat gestreefd wordt naar een beleidsrente van rond de 2% voor eind 2022.

30 maart 2022

De nieuwe Memorie van Toelichting van de Wet toekomst pensioenen wordt ter beoordeling naar de Tweede Kamer gestuurd. In vergelijking met de vorige versie is de opzet van de solidaire premieregeling (SPR) nagenoeg gelijk gebleven, maar zijn er wel enkele wijzigingen in de constructie van de flexibele premieregeling (FPR) doorgevoerd.

22 april 2022

Achttien deskundigen vertellen in de Tweede Kamer over de stelselherziening. De bijdragen variëren van technische en inhoudelijke toelichtingen tot fundamentele kritiek. Kamerleden hebben vervolgens tot uiterlijk 26 april om hun vragen over de stelselwijziging aan te leveren bij het ministerie van Sociale Zaken.

3 mei 2022

De Swap- en DNB-rentes ultimo april 2022 worden gepubliceerd. Uit de cijfers blijkt dat de rente sinds lange tijd over de volledige curve positief is.

11 mei 2022

Christine Lagarde – president van de Europese Centrale Bank (ECB) – heeft aangegeven voorstander te zijn van een versnelde bestrijding van de hoge inflatie. Nadat het opkoopprogramma PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme) in het begin van het derde kwartaal wordt afgerond, is het mogelijk om binnen enkele weken een renteverhoging te laten plaatsvinden. Als de rente daadwerkelijk wordt verhoogd, zal dit de eerste renteverhoging sinds 2011 zijn. De opkoopactie heeft zichtbare effecten op de financiële markten; zo stijgen de obligatierentes en dalen aandelenindices.

3 juni 2022

Per deze datum had de Commissie Parameters haar advies over de economische scenario’s, parameters en UFR-methode moeten delen, maar dit is niet gehaald. De Commissie heeft aangegeven meer tijd nodig te hebben en naar verwachting in het vierde kwartaal haar advies te kunnen delen. De bevindingen van de commissie zijn onder meer nodig voor berekeningen die verplicht zijn bij invaren. Minister Schouten verwacht echter niet dat deze vertraging gevolgen zal hebben voor de verdere planning van de stelselwijziging. Het kabinet blijft dan ook focussen op 1 januari 2023 als startdatum. Deskundigen laten door deze vertraging echter weten sterk te twijfelen of invaren bijvoorbeeld per 1 januari 2024 nog realistisch is.

14 juni 2022

Minister Schouten meldt dat de versoepelde indexatieregels voor pensioenfondsen vanaf 1 juli 2022 officieel worden ingevoerd. Vanaf die datum mogen pensioenfondsen de pensioenen verhogen wanneer hun beleidsdekkingsgraad minimaal 105% is. Hiervoor was de regel dat deze minimaal 110% moest bedragen. Indexaties mogen over dit jaar met terugwerkende kracht plaatsvinden. Naast de hoogte van de beleidsdekkingsgraad, is ook evenwichtigheid een belangrijke voorwaarde voor indexatie; de verhoging moet evenwichtig uitpakken voor zowel actieven als gepensioneerden.

20 juni 2022

De verwachting is dat de Europese Centrale Bank eind juli voor het eerst sinds 2011 een renteverhoging zal doorvoeren. Om een daling van de Zwitserse Frank te voorkomen én de inflatie te bestrijden, heeft de Zwitserse centrale bank hierop ingespeeld door in juni al de rente te verhogen. Naast de renteverhoging in Zwitserland, hebben de Engelse en Hongaarse centrale banken ook een renteverhoging doorgevoerd in juni.

1 juli 2022

De versoepelde indexatieregels worden officieel ingevoerd. Pensioenfondsen mogen per 1 juli 2022 de pensioenen verhogen wanneer hun beleidsdekkingsgraad minimaal 105% is. Hiervoor was de regel dat deze minimaal 110% moest bedragen. Indexaties mogen over dit jaar met terugwerkende kracht plaatsvinden. Naast de hoogte van de beleidsdekkingsgraad, is ook evenwichtigheid een belangrijke voorwaarde voor indexatie; de verhoging moet evenwichtig uitpakken voor zowel actieven als gepensioneerden. Daarnaast wordt de Wet bedrag ineens opnieuw uitgesteld, naar 1 juli 2023. Dit besluit is genomen om pensioenuitvoerders meer tijd te geven om de nodige voorbereidingen te treffen en deelnemers te informeren.

21 juli 2022

Met als doel de hardnekkige inflatie te bestrijden, heeft de Europese Centrale Bank (ECB) op 21 juli besloten om de rente voor het eerst sinds 2011 te verhogen; met 50 basispunten. Hiermee komen het depositotarief en de herfinancieringsrente respectievelijk uit op 0,0% en 0,5%, waarmee dit het eind van de reeks van negatieve rente in de eurozone betekent.

30 augustus 2022

Door de fors gestegen rente nemen de dekkingsgraden ultimo augustus flink toe ten opzichte van voorgaande maand. De gedaalde aandelenkoersen hebben slechts een gering effect op de dekkingsgraden, waardoor de dekkingsgraden gemiddeld genomen zelfs op het hoogste niveau zitten sinds de financiële crisis van 2008.

8 september 2022

De Europese Centrale Bank (ECB) ziet momenteel nog geen recessie en is nog steeds van plan om de hoge inflatie te bestrijden met een serie renteverhogingen. Zo besluit de ECB dan ook om – na de renteverhoging in juli - de grootste renteverhoging ooit door te voeren: 75 basispunten.

12 september 2022

De behandeling van de Wet toekomst pensioenen (Wtp) in de Tweede Kamer start. Tijdens de twee sessies op maandag en vrijdag komt onder andere de breed gedragen kritiek op de vba-methode aan bod, waarna minister Schouten aangeeft bereid te zijn om de standaardmethode de default methode te maken. Op 10 oktober wordt de behandeling in de Tweede Kamer hervat en beantwoordt minister Schouten verdere vragen. Omdat nog niet bekend is wanneer de WtP plenair behandeld kan worden en de daardoor ontstane tijdsdruk, wordt later dan ook besloten om de ingang van de Wet uit te stellen van 1 januari 2023 naar 1 juli 2023. Er is vooralsnog geen sprake van verlenging van de versoepelde indexatieregels en de MVEV-maatregel lijkt per eind 2022 weer te gelden. 1 januari 2027 blijft voorlopig de uiterste transitiedatum.

13 september 2022

Het Koninklijk Actuarieel Genootschap (AG) publiceert de nieuwe Prognosetafel AG2022 met als subtitel ‘Langer leven in onzekere tijden’. Vergeleken met de vorige Prognosetafel (AG2020) is de levensverwachting toegenomen. Voorzieningen en premies zullen hierdoor stijgen. De hoogte van de stijging is afhankelijk van de samenstelling van de populatie van een pensioenfonds alsmede van de hoogte van het meeverzekerd partnerpensioen. Voor een groot aantal klanten heeft AZL de Prognosetafel AG2022 in het derde kwartaal reeds in de dekkingsgraad verwerkt. Deze had per klant een verhogend effect van +- 0,5% tot 0,9% op de technische voorziening.

30 september 2022

DNB publiceert het nieuwe ingroeipad per 1 oktober. Daarbij is, gezien de uitzonderlijke omstandigheden rondom de inflatie, naast het reguliere ingroeipad ook een alternatief ingroeipad gepubliceerd. Dit pad start, gelijk met het reguliere ingroeipad, bij 11,3% maar valt in jaar 2 direct terug naar 2,9% - de verwachting van CPB voor desinflatie in 2023. Daarna loopt het pad af tot 1,9% in jaar 5. DNB verleent fondsen “bij voorbaat instemming voor het toepassen van het alternatieve pad, zonder voorafgaande melding bij DNB”. Dit kan fondsen helpen die het ingroeipad bij de gedempte premiestelling niet hebben gefixeerd. Daarnaast is het ingroeipad ook van belang bij de vaststelling van de dekkingsgraad waarbij volledige toeslag verleend kan worden, waarbij het gebruik van het alternatieve pad leidt tot een lagere dekkingsgraad waarbij volledige toeslag verleend kan worden.

15 november 2022

De Tweede Kamer besluit om de Wet toekomst pensioenen artikel voor artikel te behandelen. Elf Kamerleden worden verdeeld in werkgroepjes die ieder aparte topics gaan bekijken. Dit alles heeft als doel om in een zo kort mogelijke tijd de resterende fouten uit de Wet te halen. Deze werkwijze levert eind november uiteindelijk ruim 250 vragen op aan de minister.

30 november 2022

De Commissie Parameters deelt haar nieuwe adviezen middels een rapport aan minister Schouten. Een aantal parameters waarmee pensioenfondsen moeten rekenen is licht aangepast. Denk hierbij aan de verwachte prijsinflatie, looninflatie en beleggingsrendementen. De gewijzigde parameters gaan naar verwachting per 1 juli 2023 in, gelijktijdig met de Wet toekomst pensioenen.

Tevens wordt een nieuwe UFR-methodiek voorgesteld. Bij de vaststelling van de UFR gaan marktgegevens een grotere rol spelen doordat tot een looptijd van 50 jaar gegevens uit de markt gebruikt worden. Dit gebeurde tot dat moment tot een looptijd van 30 jaar. Rentes voor de langere looptijden worden afgeleid van de 30-jaars forwardrente met een looptijd van twintig jaar. DNB liet gelijk weten de nieuwe UFR-methodiek vanaf 1 januari 2023 in te voeren. Hiermee komen de laatste twee stappen van de overgang naar de huidige UFR te vervallen.

Na de bekendmaking van de nieuwe UFR-methodiek heeft AZL voor de pensioenfondsen waarvoor het de dekkingsgraden becijfert en de QuickScan-maandrapportage levert het effect van de nieuwe UFR-methodiek op de dekkingsgraden per ultimo november berekend. Hierbij was een gemiddelde daling van 1,3%-punt te zien ten opzichte van de dekkingsgraad op basis van de huidige UFR-curve. In december 2022 bedroeg de gemiddelde daling 0,5%-punt.

15 december 2022

Ter bestrijding van de inflatie voert de ECB medio december een nieuwe renteverhoging door. Deze bedraagt 0,5%-punt en is daarmee lager dan vorige verhogingen van 0,75%-punt. Ook de Engelse centrale bank en de Fed voeren in december nieuwe, minder grote renteverhogingen door.

20 december 2022

De Tweede Kamer stemt over de verschillende ingediende amendementen en moties. De belangrijkste uitkomsten waren:

  • Uitkeringen in de solidaire premieregeling kunnen in gelijke mate worden aangepast middels een collectieve uitkeringsfase.
  • De geschilleninstantie die betrokken zal worden bij conflicten in de transitieperiode naar het nieuwe stelsel blijft permanent zitten.
  • In de flexibele premieregeling wordt het mogelijk om de risicodelingsreserve te vullen uit de pensioeninkoop welke tien jaar voor de pensioendatum begint bij toetreding tot een collectieve toedelingskring.
  • Wat betreft nabestaandenpensioen is een amendement aangenomen dat ervoor zorgt dat de risicodekking voor nabestaanden doorloopt wanneer een deelnemer in de ziektewet terecht komt. Daarnaast mogen fondsen kiezen voor een uitlooptermijn van de risicodekking van zes maanden, in plaats van de eerder genoemde drie maanden, na beëindiging van een dienstverband. Tevens moeten fondsen mogelijk maken dat de nabestaandedekking minimaal vijftien jaar vrijwillig kan worden voortgezet.

22 december 2022

Met 93 voorstemmers wordt de Wet toekomst pensioenen met een ruime meerderheid aangenomen in de Tweede Kamer. Nu is het de beurt aan de Eerste Kamer. Wanneer verondersteld wordt dat hier dezelfde partijen als in de Tweede Kamer vóór de wet gaan stemmen, zou dit een formaliteit moeten zijn.
Nadat de Wet toekomst pensioenen werd aangenomen in de Tweede Kamer heeft Minister Schouten officieel laten weten, zoals eerder toegezegd, dat de tijdelijke regels voor versoepelde indexatie en het voorkomen van kortingen in 2023 worden verlengd tot de ingang van de Wet op (vooralsnog) 1 juli.
De verlenging van de tijdelijke maatregelen houdt in dat ook in 2023 een fonds alleen hoeft te korten bij een dekkingsgraad onder de 90% en dus niet wanneer de beleidsdekkingsgraad vijf jaar achtereen onder het minimaal vereist eigen vermogen ligt. Daarnaast mogen fondsen ook in 2023 sneller indexeren. Dit mag wanneer het fonds voornemens is in te invaren in het nieuwe pensioenstelsel, de dekkingsgraad boven de 105% ligt én deze door de toe te kennen indexatie niet onder de 105%-grens zakt.

Gedurende heel 2022

In 2022 liep de inflatie sterk op. Ten opzichte van het derde kwartaal was er echter sprake van een daling van de inflatie in zowel Nederland als in de eurozone. Ultimo december bedraagt de inflatie in Nederland op jaarbasis 11,0% (HICP; ultimo Q3: 17,1%) en in de eurozone 9,2% (HICP; ultimo Q3: 10,0%).
De belangrijkste oorzaak van de afname van de inflatie is de flinke daling van de kosten voor energie gedurende het vierde kwartaal. Uit cijfers van het CBS blijkt dat de energieprijzen ultimo december 30,0% hoger liggen dan een jaar eerder. Ultimo september was dit nog 113,8%. De voedselprijzen lieten gedurende het vierde kwartaal wel een stijging zien; ultimo december was de prijsstijging 14,0% ten opzichte van 10,5% ultimo september.

 

Het laatste pensioennieuws in uw inbox

Meld u aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van actuele ontwikkelingen in de pensioenwereld, lees updates over het pensioenstelsel en nieuws van AZL.